Zakup odpowiedniego oleju silnikowego to jedna z najważniejszych decyzji, jaką musi podjąć każdy właściciel samochodu. Olej silnikowy pełni najważniejszą rolę w ochronie i prawidłowej pracy silnika, a jego właściwy dobór może znacząco przedłużyć żywotność jednostki napędowej. Wybierając olej, należy zwrócić uwagę na kilka istotnych parametrów, takich jak lepkość, baza olejowa, jakość, a także aprobaty producenta samochodu. W tym artykule przybliżymy te aspekty, aby ułatwić dokonanie właściwego wyboru.
Lepkość
Lepkość oleju to parametr, który informuje, jak olej zachowuje się w różnych temperaturach. Oleje o niższej wartości przed literą „W” lepiej sprawdzają się w niskich temperaturach, ponieważ wolniej gęstnieją. Wysoka wartość po literze „W” oznacza, że olej wolniej rzednie w wysokich temperaturach. Na przykład olej 0W-30 jest rzadki w szerokim zakresie temperatur, co zmniejsza opory wewnątrz silnika. Z kolei olej 10W-60 mimo wysokiej temperatury pracy nie spływa ze ścianek cylindrów co jest szczególnie ważne w silnikach pracujących pod dużym obciążeniem, takich jak te w samochodach sportowych.
Baza olejowa
Rodzaj bazy olejowej ma kluczowe znaczenie dla trwałości i wydajności oleju. Oleje syntetyczne, wytwarzane w procesie syntezy chemicznej, charakteryzują się lepszą odpornością na wysokie temperatury i starzenie, co jest istotne w nowoczesnych silnikach. Oleje mineralne, które powstają z rafinacji ropy naftowej, są zwykle gęstsze i mają mniej stabilne parametry, przez co są rzadziej stosowane w nowych pojazdach. Wybór oleju syntetycznego lub półsyntetycznego to często najlepsza opcja dla współczesnych silników, które pracują w trudniejszych warunkach.
Jakość
Jakość oleju silnikowego jest określana przez międzynarodowe klasyfikacje, takie jak API (American Petroleum Institute) oraz ACEA (European Automobile Manufacturers’ Association). W klasyfikacji API oleje oznacza się kombinacjami liter, gdzie np. „S” oznacza silniki benzynowe, a „C” – silniki Diesla. Wartość literowa, która następuje po tych oznaczeniach, określa klasę jakości – im dalsza litera w alfabecie, tym wyższa jakość oleju. Podobnie w klasyfikacji ACEA, gdzie oleje do silników benzynowych oznaczane są literą „A”, a do Diesla – literą „B” lub „C” (dla silników z filtrami cząstek stałych). Warto wybierać oleje, które spełniają aktualne normy i są dostosowane do wymagań nowoczesnych silników.
Aprobaty
Aprobaty producentów samochodów to jeden z najważniejszych wskaźników przy wyborze oleju. Każdy producent pojazdów testuje oleje pod kątem specyficznych wymagań swoich silników. Ważne jest, aby numer aprobaty podany w instrukcji obsługi pojazdu zgadzał się z numerem na opakowaniu oleju. Sama marka samochodu, np. BMW czy Volkswagen, to za mało – kluczowa jest zgodność konkretnej aprobaty, co gwarantuje, że olej będzie odpowiedni dla danego silnika.
Olej do silników Diesla
Nowoczesne silniki Diesla, zwłaszcza te wyposażone w turbosprężarki i filtry cząstek stałych, wymagają stosowania olejów o wysokiej jakości, które spełniają najnowsze normy. W przypadku silników z filtrami DPF (filtr cząstek stałych), zaleca się stosowanie olejów klasy C1, C2, C3 lub C4, które mają niską zawartość popiołu siarczanowego, fosforu i siarki (SAPS), aby uniknąć zapchania filtra. Zastosowanie odpowiedniego oleju zapewnia optymalną ochronę silnika i zapobiega kosztownym naprawom.
Olej do silników benzynowych
Silniki benzynowe, zwłaszcza te nowoczesne, wymagają olejów o odpowiednich parametrach, aby zapewnić ochronę przed zużyciem oraz zgodność z systemami oczyszczania spalin. Oleje o klasie jakości ACEA A7 są dedykowane do silników wysoko wydajnych, które wymagają ochrony przed przedwczesnym zapłonem i zapewnienia niskiej emisji spalin. Wybór odpowiedniego oleju jest kluczowy dla utrzymania silnika w dobrej kondycji, dlatego warto kierować się zaleceniami producenta pojazdu.
Olej do samochodów z instalacją LPG
W przypadku silników zasilanych LPG opinie na temat stosowania specjalnych olejów są podzielone. Wielu producentów oferuje oleje przeznaczone specjalnie do silników LPG, które zawierają wyższą rezerwę alkaliczną, co pomaga neutralizować kwaśne produkty spalania gazu. Jeśli instalacja LPG jest dobrze serwisowana, standardowy olej silnikowy powinien być wystarczający, jednak oleje dedykowane mogą zapewnić dodatkową ochronę w mniej optymalnych warunkach pracy.
Oleje do samochodów o dużym przebiegu
W przypadku starszych samochodów z dużym przebiegiem warto rozważyć stosowanie olejów specjalnie zaprojektowanych do takich jednostek. Oleje te zawierają dodatki uszczelniające i regenerujące, które pomagają w utrzymaniu elastyczności uszczelek oraz zmniejszają zużycie oleju. Oleje takie jak Castrol GTX High Mileage czy Valvoline MaxLife to dobre rozwiązanie dla starszych pojazdów, które wymagają szczególnej troski.
Czym grozi zastosowanie zbyt dobrego oleju?
Stosowanie oleju o wyższych parametrach niż dotychczas może prowadzić do problemów w starszych silnikach, zwłaszcza jeśli wcześniej używano olejów mineralnych. Olej syntetyczny o wysokiej jakości może wymywać nagary, co grozi rozszczelnieniem silnika i pogorszeniem kompresji. Dlatego ważne jest, aby przy zmianie oleju uwzględnić stan techniczny silnika i jego historię eksploatacji.
Dobór oleju do klimatu
Dobór lepkości oleju powinien być dostosowany do warunków klimatycznych, w jakich eksploatowany jest pojazd. W Polsce, gdzie panuje umiarkowany klimat, najlepszym wyborem są oleje o lepkości 5W-30 lub 5W-40, które zapewniają odpowiednie smarowanie zarówno w niskich, jak i wysokich temperaturach. Taki „złoty środek” sprawdzi się w większości przypadków, gwarantując dobrą ochronę silnika przez cały rok.
Co ile wymieniać olej?
Regularna wymiana oleju jest kluczowa dla utrzymania silnika w dobrej kondycji. Pomimo że nowoczesne oleje mają dłuższy okres przydatności do użycia, nadal zaleca się ich wymianę co najmniej raz w roku lub zgodnie z zaleceniami producenta pojazdu. Przestrzeganie interwałów wymiany, zwłaszcza w przypadku intensywnej eksploatacji, pozwala na zachowanie właściwości ochronnych oleju i przedłuża żywotność silnika.
Podsumowanie
Wybór odpowiedniego oleju silnikowego to nie tylko kwestia lepkości, ale także jakości, zgodności z normami i aprobatami producenta. Współczesne silniki stawiają przed olejami coraz większe wymagania, dlatego warto poświęcić czas na dobór odpowiedniego produktu. Przestrzeganie zaleceń producenta pojazdu i regularna wymiana oleju to klucz do długowieczności i niezawodności silnika. Dzięki odpowiedniemu doborowi oleju możemy cieszyć się sprawnością i wydajnością naszego samochodu przez długie lata.
